Филиция
13.10.2021
Кичә Т. Миңнуллин исемендәге Түбән Кама татар дәүләт драма театында "Таң вакыты" спектаклен карадык. Йөз елдан артык элек яшәп иҗат иткән романтик рухлы татар шагыйре Сәгыйть Рәмиевнең атаклы "Таң вакыты" шигыренә нигезләнеп куелган бердәнбер актёр тарафыннан башкарылган пластик спектакль. Аның барышында без әдипнең тулы тормыш юлын күрәбез: илдә яңа туып килгән революцион шартларда якты киләчәккә ышанып җиң сызганып эшкә керешүе, реакция елларында күргән түбәнсетүләрне кичерүе, төрмәдә утыру һәм туган җирдән куылуы, тормышның гомуми мәгънәсен эзләве - болар барысы да 50 минутлык сүзсез спектакльда чагылыш тапкан. Актёр Алмаз Хөсәенов романтик геройны бик уңышлы күрсәтә. Чын күңелдән революциядән соң булачак якты киләчәккә ышанган яшь шагыйрь образы, аның большевиклар тарафыннан һәр халыкка ант ителгән азатлык һәм тигезлек принцибының тормышка аша алмаганына борчылуы, шуңа үз тәненә һәм гакылына урын таба алмавы тән хәрәтләре һәм мимика белән ышанычлы тудырыла. Ахырда исә режиссер безнең алда түбәндәге сорауны куя: 19нчы гасыр ахыры - 20 гасыр башында барлыкка килгән җәдидчелек агымы татарлар өчен күпчелек рәвештә уңай процесс буларак тәэсир итсә, хәзерге вакытта барлыкка килгән "яңа агымнар" һәм барган "яңача укыту", телебезне һәм мәдәниятебезне кая алып барып җиткерер икән?.. Үз милләтеннән оялган, аны хөрмәт итмәгән, телен һәм тарихын белмәгән килеш "караңгы төндә" яшәүче кешеләр өчен Таң вакыты килерме икән? Аларны Кем яки Нәрсә уята алыр икән? @#$_&-+())/??????? Спектакльга кертелгән кыз образы да кызыклы. Аны, бер уйлаганда, Сәгыйть Рәмиевнең тормыш иптәше диеп уйласаң, икенче караганда, татарны "яңадан тудыручы" "Мәгърифәтле Ана" образы итеп тә кабул итәргә мөмкин. Әлеге "Мәгърифәтле Ана" кем икән соң ул? Гомумән, бүгенге шартларда ул бармы икән? Минемчә, мондый спектакльләрне хәзерге яшьләр алдында күрсәтү бик мөһим. Әлбәттә, алдан әдип иҗаты һәм тарих вакыйгалары белән таныштырганнан соң... Уйларга һәм уйланырга өйрәтү максатыннан булса да... Ә хәзерге вакытта кешенең андый тирән уйларга чумасы килми шул.